W krajach europejskich w przestrzeni publicznej wiele mówi się o autyzmie. W naszym społeczeństwie diagnozuje się go u dzieci coraz częściej. Czym jest autyzm i dlaczego wczesna diagnoza jest taka ważna?
Zazwyczaj rodzice bardzo uważnie obserwują rozwój swojego dziecka – szczególnie w pierwszych miesiącach oraz latach jego życia. Podejście takie jest bardzo słuszne, bowiem niedorozwój definiowany jako autyzm zazwyczaj zaczyna objawiać się w pierwszych latach życia. Sprawa jest na tyle poważna, że wielu specjalistów, mówi nawet wręcz o ‘epidemii’ autyzmu w Europie. Obecnie jedna na sto rodzących się osób ma diagnozowany autyzm. Wziąwszy pod uwagę fakt, że popularne są również inne rodzaje opóźnień w rozwoju, realne liczby dzieci potrzebujących specjalistycznej opieki są ogromne. Skoro w Polsce każdego roku rodzi się średnio 300/400 tys. dzieci łatwo można wyliczyć, że rokrocznie przybywa kilka tysięcy dzieci z jakimś rodzajem niedorozwoju. W linii prostej determinuje to zapotrzebowanie na odpowiednio wyspecjalizowanych diagnostów, terapeutów oraz placówki terapeutyczne.
Wczesna diagnoza autyzmu – dlaczego tak istotna?
W fachowej literaturze poświęconej rozwojowi dzieci wielokrotnie podkreśla się potrzebę obserwacji dziecka szczególnie w pierwszych tygodniach, miesiącach i latach życia dziecka. Zazwyczaj objawy ze spektrum autyzmu pojawiają się już w pierwszych trzech latach życia. 3 lata to okres, w którym mózg dziecka jest szczególnie podatny na kształtowanie, jest on nastawiony na nieustanny rozwój pod wpływem bodźców zewnętrznych. I to właśnie tą wyjątkową neuroplastyczność mózgu w tym okresie można wykorzystać, aby pomóc dziecku się rozwijać. Ma to zastosowanie zarówno w stosunku do dzieci z zaobserwowanym niedorozwojem jak i do dzieci całkowicie zdrowych. Niemniej szczególnie w przypadku terapii neurobiologicznych ich skuteczność w dużej mierze zależy od wieku dziecka. Im wcześniej rozpoczyna się terapię, tym lepsze można osiągnąć efekty.
Autyzm – czy zdecydować się na terapię?
Skoro u twojego dziecka zdiagnozowano autyzm, zapewne nasuwa ci się na myśl szereg istotnych pytań. Czy zdecydować się na jakąś terapię? Jak mogę pomóc mojemu dziecku? Co jestem w stanie zrobić jako rodzic dziecka autystycznego? Czy mogę mieć wpływ na jego dorosłe życie? Jeśli tak, to w jaki sposób?
Specjaliści w zakresie logopedii oraz rozwoju dziecięcego zauważają, że o autyźmie nie można mówić jak o chorobie. Autyzmem nie da się zarazić i według wielu logopedów nie da się z niego wyleczyć, a nawet jeśli ktoś uważa, że dziecko z czasem straciło znamiona spektrum autyzmu, to widocznie nie był to autyzm. Niestety takie podejście utrudnia nowatorskie podejście do terapii dzieci autystycznych, w których dąży się do stymulowania rozwoju dziecka. W ostatnich latach sporo mówi się na przykład o metodzie krakowskiej, która z założenia działa właśnie na takiej zasadzie – poprzez odpowiednie ćwiczenia dąży się do stymulacji mózgu dziecka w taki sposób, aby mobilizować go do ciągłego rozwoju. Wielu rodziców bardzo pozytywnie wypowiada się o efektach tej terapii. Co bardzo istotne dzięki niej, mają oni chociaż jakikolwiek wpływ na rozwój swojego dziecka, mogą mieć świadomość, że ich wysiłek i zaangażowanie w przeprowadzanie ćwiczeń z dziećmi, zapewnienie specjalistycznej opieki terapeutycznej może pozytywnie wpłynąć na ich rozwój, a co za tym idzie całe dorosłe życie. Dla rodziców taka nadzieja jest bardzo ważna.
Metoda krakowska w terapii dzieci autystycznych
Metoda krakowska jak sama nazwa wskazuje została w całości opracowana w Polsce. Zresztą terapia ta, nieustannie się rozwija, a społeczność terapeutów, logopedów, psychiatrów, rodziców i opiekunów zaangażowanych w nią stale rośnie. Terapia ta wykorzystuje niesamowitą plastyczność ludzkiego mózgu. Pod wpływem intensywnego wysiłku, nasz umysł jest w stanie się zmieniać, tworzone są nowe ścieżki neuronowe w mózgu odpowiadające za nowe umiejętności. Mózg ludzki odznacza się szczególnie wysoką neuroplastycznością w pierwszych trzech latach życia. W okresie tym, dziecko jest nastawione na intensywną naukę od otoczenia. I to właśnie w tym okresie najlepiej jest rozpocząć pracę z metodą krakowską, gdyż dzięki temu można osiągnąć najlepsze rezultaty terapeutyczne. W metodzie krakowskiej wykorzystuje się najróżniejsze techniki stymulacji mózgu, należą do nich między innymi: stymulacja słuchowa, torowanie głosek, uproszczona komunikacja, programowanie języka, sylabiczna nauka czytania, terapia funkcji wzrokowych, stymulacja funkcji motorycznych, stymulacja pamięci, ćwiczenia kategoryzacji, logoterapia, itp. Istotnym elementem całej terapii jest ochrona mózgu dziecka przed wpływem wysokich technologii multimedialnych, tj. telewizja oraz gry komputerowe.
Poniżej przykładowe pomoce dydaktyczne do pracy w terapii metodą krakowską.
Klocki ułatwiające naukę czytania za pomocą łączenia sylab.
Zestaw, dzięki któremu dzieci poznają zwierzęta oraz ich zwyczaje. Zestaw zapewnia różnorodne ćwiczenia.
Zręcznościowa gra dla dzieci poprawiająca koordynację ręka – oko. Zabawa uczy również podstaw liczenia.
W odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na specjalistyczne narzędzia terapeutyczne powstał sklep internetowy Juniora.pl oferujący kompleksowe materiały do prowadzenia terapii dzieci z opóźnieniami w rozwoju.
