Dawniej znany jako rejent, dzisiaj bardziej popularna nazwa to notariusz. Ogólnie mówiąc jest to człowiek upoważniony do stwierdzania mających znaczenie prawne faktów. Notariusz jest także obecny przy sporządzaniu różnych aktów prawnych. Owo upoważnienie otrzymuje bezpośrednio od władzy państwowej. Czym dokładnie zajmuje się notariusz? Co należy do jego zadań i obowiązków?
Miejsce pracy notariusza
Notariusz, podczas godzin wykonywania swoich zawodowych obowiązków, głównie przebywa w kancelarii notarialnej. Klient, w wyznaczonych godzinach pracy kancelarii, załatwi wszystkie formalności. Bardzo rzadko zdarza się, że notariusz świadczy usługi poza kancelarią. Usługa notarialna może być wykonana poza kancelarią, tylko wtedy, gdy przemawiają za tym szczególne okoliczności. W takiej sytuacji rejent może ustalić wyższe niż ustalone wynagrodzenie, będzie ono podwyższone o czas, który wiązał się z koniecznością opuszczenia kancelarii. W czas ten wchodzi okres od opuszczenia kancelarii do czasu powrotu. Głównym dochodem notariusza jest jednak taksa notarialna. Można powiedzieć, że wysokość taksy notarialnej, która jest jedynym źródłem wynagrodzenia rejenta, jest ściśle określona w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości utworzonym 28 czerwca 2004 roku.
Jak zostać notariuszem?
Pierwszym warunkiem, który trzeba spełnić jest posiadanie obywatelstwa polskiego albo prawa do podjęcia zatrudnienia lub samozatrudnienia w Polsce (przepisy te uściślone są w prawie Unii Europejskiej). Ponadto przyszły notariusz musi mieć ukończone 26 lat oraz całkowitą zdolność do czynności prawnych. Kolejnym wymaganiem jest ukończenie studiów prawniczych, następnie konieczne jest odbycie aplikacji notarialnej w Polsce i zdanie egzaminu notarialnego. Jeśli egzamin zaliczy się z pozytywnym wynikiem, to można zostać zastępcą notarialnym albo złożyć wniosek o tak zwane powołanie na stanowisko notariusza.
Zadania notariusza
Nadrzędna zasada, którą kieruje się notariusz brzmi: „Ius est ars boni et aequi”, co oznacza, że „prawo jest sztuką stosowania tego, co dobre i słuszne. Dobry notariat to prawdziwa sztuka, a jej niezachwianym fundamentem zawsze i wszędzie powinny być przede wszystkim normy moralne” (cytat ze strony https://www.notariusz-boc.eu/). Notariusz powoływany jest przez Ministra Sprawiedliwości, dlatego mówi się, że pełni on funkcję urzędnika państwowego oraz korzysta z ochrony, która przysługuje funkcjonariuszom publicznym. Ze względu na to, że jest on osobą zaufania publicznego, to nadrzędną wartością, którą powinien się kierować jest dobro interesu klienta. Podstawowy podział czynności, którymi zajmuje się kancelaria notarialna, to obsługa notarialna przedsiębiorców, deweloperów oraz indywidualnych klientów. Głównym zadaniem notariusza jest sporządzanie różnego rodzaju aktów notarialnych, sporządzanie wypisów, odpisów oraz wyciągów różnych dokumentów, sporządzanie poświadczeń, a także uwierzytelnianie takich dokumentów jak umowy kupna i sprzedaży, sprawy małżeńskie oraz sprawy spadkowe. Zadaniem notariusza jest także udzielenie stronom wyjaśnień, które dotyczą dokonywanych czynności, uświadomienia wysokości wiążących się z konkretnymi czynnościami opłatami oraz podatkami. Wszystkie akty i dokumenty powinny być dla klienta zrozumiałe.
Praca notariusza jest bardzo odpowiedzialnym zadaniem, ponieważ czynności przez niego dokonywane wpływają na bezpieczeństwo, pewność i rzetelność obrotu prawnego w Polsce. Notariusz powinien więc cechować się honorem, uczciwością oraz przestrzegać zasad etyki zawodowej.
